Πρόλογος Του Συγγραφέα

     Η πρώτη μου επαφή με τη περιοχή της Ιωνικής Ερυθραίας έγινε το 2003, όταν ο Σύλλογος «Άγιος Ιωάννης Θεολόγος» με κάλεσε στο Μελί στα Μέγαρα να συνεργαστώ για τις Μικρασιατικές Εκδηλώσεις τους.

     Με τον καιρό η συνεργασία κράτησε καλά κι έτσι ανέλαβα να δημιουργήσω ένα ντοκιμαντέρ για το Μικρασιατικό Μελί, που βρίσκεται ακριβώς απέναντι από τις Οινούσσες.

     Κατά τη διάρκεια της προετοιμασίας του σεναρίου, άκουσα και διάβασα ιστορίες πολλές. Ιστορίες μαγικές, που είχα την ευτυχία στη ζωή μου ν’ ακούω από μικρός, αφού είμαι Μικρασιάτης εκατό τοις εκατό, για κείνα τα μέρη που άνθησε ένας από τους λαμπρότερους πολιτισμούς του κόσμου: Ο Ιωνικός πολιτισμός.

     Κάποιο βροχερό πρωινό, λοιπόν, βρέθηκα στον φιλόξενο χώρο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών στην Πλάκα και χώθηκα μέσα στις συνεντεύξεις και στις μαρτυρίες που διασώζονται εκεί, από τη πρώτη γενιά των προσφύγων.

     Όταν διάβασα την ιστορία της Παρασκευής ομολογώ πως εντυπωσιάστηκα. Αν και η πρώτη μου σκέψη, ήταν πως επρόκειτο για έναν ακόμα όμορφο ελληνικό λαϊκό μύθο, από κείνους που μόνο εμείς ξέρουμε να φτιάχνουμε τόσο καλά.

     Συνέχισα την έρευνά μου, αλλά εκείνη η διήγηση της γιαγιάς του Βαγγέλη Τζωτζού που παραθέτω αυτούσια στο τέλος του έργου, –για να μην αποκαλύψω εξ αρχής την ιστορία μας– έμεινε στο βάθος του μυαλού μου και κάποιες στιγμές μάλιστα έπαιρνε σάρκα και οστά στα όνειρά μου.

     Έτσι, όταν επιτέλους ξεκίνησε το ταξίδι για τη φυσική μου πατρίδα (κατάγομαι από τα Βουρλά, τη Μαγνησία του Σίπυλου και τα Μεταλλεία Ταύρου) το πρώτο πράγμα που ζήτησα να δω, όταν φτάσαμε στον κάμπο του Μελιού, ήταν η παραλία και το ποτάμι. Με μια πρόχειρη δικαιολογία, άφησα το συνεργείο να απομακρυνθεί και ξεκίνησα ένα περίπατο σ’ αυτό το ήσυχο και ειδυλλιακό ποταμάκι, χωρίς να ψάχνω να βρω κάτι συγκεκριμένο.

     Η μέρα εκείνη του Οκτώβρη ήταν φωτεινή και γεμάτη ήλιο κι έτσι αφέθηκα στη μαγεία του μικρού ποταμού, που διασχίζει τον τεράστιο κάμπο όπου κάποτε ήταν το τσιφλίκι του Αγά. Πολύ σύντομα είδα αυτό που κατά βάθος περίμενα με αδημονία να επαληθεύσω: Το ποτάμι σταματά απότομα, μπερδεύεται μέσα σε μεγάλους θάμνους, δέντρα και άλλα φυτά κι εξαφανίζεται. Μπροστά σ’ αυτό το φυσικό τείχος της Φύσης έμεινα πολύ ώρα να σκεφτώ. Το περιέγραφε κι η γιαγιά στη διήγησή της κι ήταν λες και δε πέρασε ούτε στιγμή από το ’22… ούτε δευτερόλεπτο.

     Μετά πέρασαν από μπροστά μου η Παρασκευή, οι ψαράδες από τη Χίο, οι Τούρκοι εργάτες του τσιφλικιού κι άλλα πρόσωπα που ακόμα δεν ήξερα κι όλα μαζί, μου διηγήθηκαν ξανά την ιστορία που γράφω πιο κάτω.

     Στις έξι ημέρες και νύχτες που έμεινα εκεί, οι Θεοί της Ιωνίας μου παρουσίασαν όλες μα όλες τις καιρικές συνθήκες και τα χρώματα που χάρισαν στην ευνοούμενη γη τους: Λιακάδες με τρελά άσπρα σύννεφα, απρόσμενες καταιγίδες, μικρούς τυφώνες στη μέση της θάλασσας, βροχές επίμονες λες κι ήθελαν να πουν κάτι και δεν μπορούσαν. Κι ύστερα πάλι εκτυφλωτικές λιακάδες και ζέστη κι όλα αυτά σε διάστημα μόλις έξι ημερών.

     Πήρα το μήνυμά τους κι έγραψα την ιστορία μου χωρίς σαφή χρόνο. Γιατί βρέχει εκεί που πρέπει να βρέξει, φυσάει όταν όλα πάνε να αποκοιμηθούν και ρίχνει χαλάζι όταν η φόρτιση είναι τέτοια, που υπάρχει η ανάγκη της εκτόνωσης.

     Μια ιστορία χωρίς χρόνο λοιπόν. Άρα και χωρίς συγκεκριμένες ανθρώπινες συνήθειες. Διαδραματίζεται στα μέσα του 1800, όμως δεν μ’ ενδιέφεραν τα φαγητά, παρά η μυρωδιά της κατσαρόλας. Δε νοιάστηκα για τα κουστούμια και τα ρούχα παρά για τα χρώματα και τις αισθήσεις. Δεν ασχολήθηκα με τα γλωσσικά ιδιώματα, αφού οι άνθρωποι σε όλες τις γλώσσες κι όλες τις εποχές, τα ίδια λένε με άλλους ήχους.

     Εκείνο που μ’ ένοιαζε και με νοιάζει, ήταν να περιγράψω αυτή την απερίγραπτη ανθρώπινη ψυχή που ούτε κι η ίδια ξέρει τι θέλει. Να πω με λόγια για την αλαζονεία του μικρού εγωκεντρικού ανθρώπου που ζει τον έρωτα σα νάναι δικό του κατόρθωμα και πέφτει θύμα στην ίδια του την παγίδα. Να μεταφέρω στον αναγνώστη εικόνες από μια περιοχή που δεν υπάρχει όμοιά της σε αφοπλιστική λιτότητα και κάλλος. Να σας πω για τους Θεούς, που ακόμα κατοικούν μέσα στα σύννεφα του όρους Μίμα και να τονίσω ακόμη μια φορά το αξίωμα του «δάσκαλού» μου, του Φασμπίντερ σύμφωνα με το οποίο, «εγώ αγαπώ εσένα που δεν μ’ αγαπάς κι αγαπάς κάποιον άλλο, που όμως δεν σ’ αγαπά κι αγαπά κάποιον άλλο…» Σ’ αυτή την φυσική αλυσίδα λοιπόν, είμαστε όλοι κατά κάποιο τρόπο συγγενείς και δεν το ξέρουμε. Ή είμαστε πορτοκαλί ψαράκια, πιασμένα σ’ ένα δίχτυ αλλά δεν βλέπουμε τον ψαρά.

     Ειρωνική σύμπτωση: Υπάρχουν ακόμη ο κάμπος, το ποτάμι, οι αλυκές, η σπηλιά της θάλασσας, τα αρχαία του βουνού… Μα ίχνη από το σπίτι του Αγά και του μικρού ναού της Αγίας Παρασκευής, δεν υπάρχουν. Μόνο θάμνοι και πέτρες και λουλούδια…

     Κι αν τέλειωσα την ιστορία της Παρασκευής και του Βασίλη μετά από οκτώ μήνες, για λόγους που εκείνοι θα καταλάβαιναν καλύτερα, ποτέ δεν έπαψα να σκέφτομαι ως τα τώρα κείνο το σημείο του γραφικού ποταμού, που από Παράδεισος γίνεται μια μαύρη Κόλαση.

Αντώνης Παπαδόπουλος

     Γεννήθηκε και κατοικεί στη Νίκαια. Σπούδασε φωτογραφία και σκηνοθεσία θεάτρου στη Ρώμη, όπου ανέβασε το πρώτο του έργο, τη «Φαίδρα» του Γιάννη Ρίτσου το 1984. Την ίδια χρονιά, ανεβάζει στην ιταλική πρωτεύουσα το «Σαν μέσα από ένα παράθυρο», το πρώτο ελληνικό έργο που παίζεται στη Ρώμη.

     Το 1990 ιδρύει το θίασο Ιωνικό Θέατρο. Η ονομασία του θιάσου  οφείλεται στη μικρασιατική καταγωγή των περισσότερων από τα ιδρυτικά μέλη.

     Με το Ιωνικό Θέατρο που εδρεύει στο Πνευματικό Κέντρο Κορυδαλλού, ανεβάζει και πάλι το «Σαν μέσα από ένα παράθυρο» και το 1992, παρουσιάζει τη «Σιπυλίνα» και το πολυθέαμα «Η ΄Εξοδος», το πρώτο πολυθέαμα στην Ελλάδα που αφορά τη μικρασιατική ιστορία .

     Η επιτυχία αυτών των δύο έργων είναι τόσο μεγάλη, ώστε έως το 2006 επαναλαμβάνονται είτε από το Ιωνικό Θέατρο είτε από άλλους θιάσους, ανά την Ελλάδα.

     Ανεβάζει επίσης τα έργα του «Διακοπές τον Αύγουστο», «Η ησυχία κατοικεί στο σπίτι της Αλίκης», που είναι και μια από τις πρώτες προσπάθειες σύζευξης του θεατρικού λόγου με τη κινηματογραφική εικόνα, την «Παρεξήγηση» του Καμύ, το «Λεωφορείο ο Πόθος» του Ουϊλιαμς, τη «Πιο δυνατή» του Στρίντμπεργκ, το «Φάντασμα της Μασσαλίας» του Κοκτώ και τα μονόπρακτά του «Ένα ανοιξιάτικο απόγευμα», «Σούρουπο παντού», «Κυρία Βερονίκη» «Ο λύκος και η Κοκκινοσκουφίτσα που αγαπούσαν τη βροχή» και το μικρασιατικό έργο «Η συνάντηση της Κασσάνδρας με τη Σμύρνα» που παίζεται τον Σεπτέμβριο του 2000 για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κ. Στεφανόπουλο.

     Από τα μαθητικά του χρόνια ξεκινά το συγγραφικό του έργο, με την έκδοση της ποιητικής συλλογής «Χρυσαναλαμπές» το 1975 και της «Παρανόησης» το 1984.

     Το 1999 εκδίδεται από τις εκδόσεις Γκοβόστης η  «Μικρασιατική τριλογία» και ακολουθούν τα θεατρικά «Σαν μέσα από ένα παράθυρο», «Η ησυχία κατοικεί στο σπίτι της Αλίκης» και «9 μονόπρακτα +1». Το 2006  τα διηγήματά του «Το Κακό και άλλες ιστορίες της νύχτας» αποσπούν το Πανελλήνιο βραβείο του Επενδυτή και εκδίδονται από τους «Μοντέρνους Καιρούς». Το 2007 επανεκδίδεται από τις Εκδόσεις «Το Δόντι», το θεατρικό του έργο «Η νύφη».

     Με τα μέλη του Ιωνικού Θεάτρου, δημιουργεί το 2003 τη Θεατρική Λέσχη Νίκαιας Κορυδαλλού και εκδίδει την διμηνιαία εφημερίδα «Ο Θεατρίνος» που σήμερα κυκλοφορεί μόνο σε ηλεκτρονική μορφή.

     Την ίδια χρονιά δημιουργεί τον Όμιλο UNESCO Ιστορίας Τέχνης και Θεάτρου, με τον οποίο μεταφράζει και ανεβάζει στο ελληνικό διαδίκτυο τον πλήρη κατάλογο των 830 Μνημείων της Παγκόσμιας Κληρονομιάς και όλο το πρόγραμμα της Άϋλης Κληρονομιάς, ενέργεια που επιδοκιμάζεται τόσο από το Υπουργείο Παιδείας και την Ελληνική Εθνική Επιτροπή για την UNESCO όσο και από την Κεντρική UNESCO στο Παρίσι, αφού τα τόσο σημαντικά αυτά προγράμματα, ουδέποτε είχαν παρουσιαστεί ολόκληρα στο ελληνικό διαδίκτυο.

     Με το Ιωνικό Θέατρο δημιουργεί επίσης πλήθος λογοτεχνικών βραδιών και παρουσιάσεων  ποιητών με Video Art και οργανώνει interactive εκθέσεις φωτογραφίας. Το 2005 δημιουργεί το Dvd «Νίκαια : Οι πρώτοι Κάτοικοι» σε μια προσπάθεια απόδοσης τιμής στους ανώνυμους ανθρώπους που πρωτοέχτισαν τη Νίκαια.

     Το 2007 σκηνοθετεί το ντοκιμαντέρ «Ο άνθρωπος που κέρδισε τη ζωή» αφιερωμένο στη ζωή και το έργο του Κώστα Βλουτή, δημοσιογράφου των ΑμΕΑ.

     Το 2008 ολοκληρώνει το ντοκιμαντέρ «Μελί το Ελληνοχώρι», το οποίο παρουσιάστηκε την ίδια χρονιά από τον τηλεοπτικό σταθμό του ΣΚΑΪ.

     Πάντα το 2008 ετοιμάζει το ντοκιμαντέρ «Το Καβείριο της Θήβας» το οποίο δεν έχει ολοκληρωθεί ακόμη.

     Το 2009 ανεβάζει με το Ιωνικό Θέατρο την «Οντισιόν», έργο που σημειώνει τη μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία του θιάσου.

    Από το καλοκαίρι του 2009 ανεβάζει με το Ιωνικό Θέατρο το πρωτοπαρουσιαζόμενο έργο του «Μας χωρίζει μια θάλασσα», ένα ακόμη έργο για το θέμα της Μικράς Ασίας.

     Συνεργάζεται επίσης από το 2002 με το μικρασιατικό Σύλλογο Μελίου Μεγάρων «Άγιος Ιωάννης Θεολόγος», όπου ανεβάζει κάθε χρόνο μικρασιατικά πολυθεάματα.

     Είναι ο σκηνοθέτης της θεατρικής Ομάδας «Έφεσσος» καθώς επίσης και της θεατρικής Ομάδας των ΚΑΠΗ Κορυδαλλού.

     Ο Αντώνης Παπαδόπουλος είναι Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Μαγνησίας και μέλος της Ένωσης Γραμμάτων και Τεχνών.

-----------------------------------------------------------------------

Στο link που ακολουθεί, μπορείτε να διαβάσετε την συνέντευξη που έδωσε ο συγγραφέας στο ανανεωμένο site pontos-news.gr     http://www.pontos-news.gr/article/117386/o-antonis-papadopoylos-idrytis-toy-ionikoy-theatroy-mila-sto-pontos-newsgr