Ο Νικόλαος Λάος είναι διεθνώς γνωστός ως ο φιλόσοφος της μεθεξιολογίας. Η μεθεξιολογία (αγγλιστί, methexiology) - όρος τον οποίο καθιέρωσε στην αγγλική και δι’ αυτής στη διεθνή φιλοσοφική ορολογία και προέρχεται από την ελληνική λέξη μέθεξη - δεν είναι μια επιμέρους φιλοσοφική θεωρία, αλλά μάλλον ένας γενικός φιλοσοφικός προσανατολισμός, τον οποίο εξέθεσε σε σχετικό σύγγραμμά του που εκδόθηκε στις ΗΠΑ (βλ. www.nicolaslaos.com).

Στο βιβλίο του «Το Κοσμοείδωλο της Ελευθερίας», διατυπώνει σκέψεις για την ελευθερία του ανθρώπου εφοδιασμένες με οντολογικά φιλοσοφικά ερείσματα. 

Πρόλογος

1.   Η ελευθερία ως πνευματική εμπειρία
1.1 Βασικές έννοιες για τη μελέτη της νοητικής ζωής του ανθρώπου
1.2 Ο εγκέφαλος και η νοητική ζωή του ανθρώπου
1.3 Ψυχολογία και μεταφυσική: στο άδυτο της πνευματικής
       εμπειρίας της ελευθερίας
1.4 Θρησκεία, επιστήμη και ουμανισμός
1.5 Η πορεία του πνεύματος και η οργάνωση της ζωής
1.6 Η μεταφυσική θεμελίωση του ουμανισμού και το ενδοκόσμιο
       άτομο του Χριστιανισμού
1.7 Η πνευματική κληρονομιά του Διαφωτισμού
       και η χειραφέτηση του ατόμου

2. Η ελευθερία ως αντικείμενο επιστήμης
2.1 Η θεωρία του χάους
2.2 Η επιστήμη της πολυπλοκότητας
2.3 Ελκυστές
2.4 Διχάλωση
2.5 Βρόχοι ανάδρασης
2.6 Ισορροπία
2.7 Εντροπία
2.8 Μη αναστρεψιμότητα και το βέλος του χρόνου
2.9 Ευαίσθητη εξάρτηση από τις αρχικές συνθήκες
2.10 Η ανθρώπινη ψυχή ως ένα πολύπλοκο σύστημα
2.11 Οι κοινωνικές δομές ως πολύπλοκα συστήματα

3. Η πολιτική οικονομία της ελευθερίας
3.1 Η σημασία της πολιτικής οικονομίας της ελευθερίας
3.2 Τα θεμελιώδη αιτήματα της πολιτικής οικονομίας
       της ελευθερίας
3.3 Η πολιτική οικονομία της ελευθερίας και το χάος
3.4 Ο αναρχικός χαρακτήρας της ελευθεριακής πολιτικής
       οικονομίας σε αντιδιαστολή προς τον πολιτικό ουτοπισμό
3.5 Οι μύθοι του κρατισμού
3.6 Οι μύθοι του σοσιαλισμού
3.7  Δημόσια και κοινά αγαθά στο πλαίσιο της πολιτικής οικονομίας
        της ελευθερίας
3.8  Η ελευθεριακή κριτική του κράτους πρόνοιας
3.9  Δρόμοι, αποχέτευση, δάση και μονοπώλια στο πλαίσιο
        της πολιτικής οικονομίας της ελευθερίας
3.10 Οι δήμοι στο πλαίσιο της πολιτικής οικονομίας της ελευθερίας
3.11 Η συμβολαιική κοινωνία
3.12 Νομισματική πολιτική και κρίσεις
3.13 Ελευθεριακός κοσμοπολιτισμός: εξωτερική και αμυντική πολιτική
        υπό το πρίσμα της πολιτικής οικονομίας της ελευθερίας

Απόσπασμα από τον Πρόλογο

Με το παρόν βιβλίο μου, επιχειρώ να αρθρώσω και να αναδείξω μια καινούργια κατανόηση της πραγματικότητας – τόσο των φυσικών συστημάτων όσο και των ανθρωπίνων συστημάτων. Κεντρική αρχή αυτής της κατανόησης είναι η ελευθερία. Στο πλαίσιο του κοσμοειδώλου της ελευθερίας που εισηγούμαι, ο φυσικός κόσμος χαρακτηρίζεται από δημιουργικότητα, δηλαδή υπάρχουν γεγονότα που μπορεί να συμβούν (ή να μη συμβούν), και δεν είναι ένα απλό υποκείμενο αδήριτων φυσικών νόμων. Επίσης, στο πλαίσιο του κοσμοειδώλου της ελευθερίας, η ανθρώπινη κοινωνία και η ανθρώπινη ιστορία γίνονται κατανοητές σαν δημιουργία κι όχι σαν υποκείμενες σε αδήριτους ιστορικούς νόμους.

 Γράφοντας ένα βιβλίο για τη ‘γενεαλόγηση’ και την κατανόηση της ελευθερίας, όπως τούτο εδώ, θεωρώ ότι πρέπει, τόσο ως προς την ουσία των επιχειρημάτων μου όσο και ως προς τη μέθοδο πραγμάτευσης του θέματός μου, να μη θέσω κανένα όριο στην επιθυμία της σκέψης να αποσαφηνίσει το γνωσιακό της αντικείμενο. Αυτό σημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι οφείλω να μη συμβιβαστώ με κανένα γνωσιολογικό είτε πολιτικό ταμπού και επίσης ότι πρέπει να προβώ σε μια ευρεία διεπιστημονική θεώρηση του προβλήματος που με απασχολεί.

 Στο πρώτο κεφάλαιο του παρόντος βιβλίου, θα πραγματευτώ την ελευθερία ως πνευματική εμπειρία. Εποπτεύοντας πορίσματα της νευροφυσιολογίας, της επιστημονικής ψυχολογίας και της φιλοσοφίας, καθώς και την ιστορία της θρησκείας, θα αναζητήσω τις προοπτικές της ανθρώπινης ελευθερίας ως συνειδησιακής και οντολογικής πραγματικότητας.

 Στο δεύτερο κεφάλαιο, θα μελετήσω την ελευθερία ως αντικείμενο επιστήμης, έχοντας ως αναλυτικό πλαίσιο εκείνο που έχει διαμορφωθεί από τη θεωρία του χάους και την επιστήμη της πολυπλοκότητας. Υπό το πρίσμα της επιστήμης της πολυπλοκότητας, η φύση δεν είναι μια μηχανοκρατική πραγματικότητα· ο φυσικός κόσμος είναι πολύ περισσότερο πολύπλοκος από τις ιδεατότητες της κλασσικής ουράνιας μηχανικής. Η κοσμική τάξη δεν είναι το αποτέλεσμα αδήριτων φυσικών νόμων, αλλά αναδύεται αυθόρμητα από το χάος, και άρα το μέλλον δεν είναι δεδομένο.
 Σύμφωνα με τη σωκρατική περί επιστήμης αντίληψη, ο άνθρωπος μπορεί να εξετάζει τις σημασίες των λόγων του και των πεποιθήσεών του κι έτσι μπορεί να χρησιμοποιεί τη νοημοσύνη του για να βελτιώσει τη ζωή του στη γη. Η ελευθερία του ανθρώπου μπορεί να πραγματωθεί μέσα στον φυσικό κόσμο μέσω της ανθρώπινης προσπάθειας. Στο πλαίσιο του επιστημονικού ουμανισμού που εισηγούμαι στο παρόν βιβλίο, είναι δυνατός ο έλεγχος της κοινωνικής αλλαγής μέσω της άμεσης και ελεύθερης πρακτικής εφαρμογής της νοημοσύνης και της πείρας του ανθρώπου.

 Στο τρίτο κεφάλαιο, θα επιχειρήσω μια σύνθεση της φιλοσοφίας και της επιστήμης με την πολιτική, δηλαδή θα επιχειρήσω να συνθέσω τη σκέψη με την κοινωνική δράση η οποία αποσκοπεί στην αλλαγή του υπαρξιακού καταστατικού του ανθρώπου.Θα δείξω ότι το κατ’ εξοχήν πολιτικό και κοινωνικό πρόβλημα είναι η ελευθερία κι όχι οι οικονομικοί πόροι. Κατά συνέπεια, θα προτείνω μια βασική αναθεώρηση των σκοπών τόσο της δράσης που θέλει να προσφέρει κοινωνική αλλαγή όσο και της κριτικής σκέψης, καθώς το σημείο εστίασης της δράσης και της σκέψης μετατοπίζεται από την οικονομία στην ελευθερία.

 Επίσης, το τρίτο κεφάλαιο του παρόντος βιβλίου αποσαφηνίζει ιδεολογικά ζητήματα κρίσιμης σημασίας για την πρόοδο της ανθρωπότητας. Με τον όρο ‘ιδεολογίες’, εννοώ συμβολικά φορτισμένες πεποιθήσεις και εκφράσεις οι οποίες παρουσιάζουν, ερμηνεύουν και αξιολογούν τον κόσμο σύμφωνα με έναν τρόπο που αποσκοπεί στο να διαμορφώσει, να κινητοποιήσει, να κατευθύνει, να οργανώσει και να δικαιολογήσει συγκεκριμένους τρόπους είτε δρόμους δράσης και να αναθεματίσει άλλους. Με άλλα λόγια, οι ιδεολογίες είναι οι ‘φακοί’ μέσα από τους οποίους οι άνθρωποι βλέπουν το πώς είναι και το πώς πρέπει να είναι ο κόσμος. Εάν οι ‘πολιτικοί φακοί’ κάποιου έχουν ασαφή εστίαση, τότε αυτός πάσχει από ασαφή αντίληψη της πολιτικής πραγματικότητας.

 Πολλά πολιτικά κόμματα, απευθυνόμενα περισσότερο στο θυμικό παρά στο λογιστικό, του εκλογικού σώματος, καλλιεργούν σκόπιμα και μεθοδικά τον πολιτικό αλληθωρισμό των ψηφοφόρων. Για παράδειγμα, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Μπιλ Κλίντον (Bill Clinton), ακολουθώντας τις συμβουλές του πολιτικού του συμβούλου Ντικ Μόρις (Dick Morris), υιοθέτησε την αρχή της «τριγωνοποίησης» της πολιτικής, σύμφωνα με την οποία η ιδεολογία του πρέπει να κινείται πάνω από τη ‘δεξιά’ και την ‘αριστερά’ του πολιτικού φάσματος, επιλέγοντας, κατά περίπτωση, την υιοθέτηση ιδεολογικών στοιχείων από ολόκληρο το πολιτικό φάσμα. Επίσης, ο ιδρυτής της νεότερης ελληνικής κεντροδεξιάς πολιτικής παράταξης, Κωνσταντίνος Καραμανλής (1907-1998), προσδιόρισε την πολιτική ταυτότητα του κόμματός του ισχυριζόμενος ότι η ιδεολογία του εκτείνεται από τις παρυφές της άκρας αριστεράς μέχρι τις παρυφές της άκρας δεξιάς.....

Ο Νικόλαος Λάος (γεν. στην Αθήνα, 2/7/1974) ολοκλήρωσε τις σπουδές του στα μαθηματικά σε συνδυασμό με ένα πρόσθετο πρόγραμμα μαθημάτων στις κοινωνικές επιστήμες στο University of La Verne (Καλιφόρνια), και η διατριβή που συνέταξε στη μαθηματική ανάλυση και στη διαφορική γεωμετρία υπό την εποπτεία του καθηγητή και ακαδημαϊκού Themistocles M. Rassias εκδόθηκε ως ο τόμος υπ' αριθμόν 24 της Σειράς Καθαρών Μαθηματικών του εκδοτικού οίκου World Scientific. Επίσης, ολοκληρώνοντας μια σειρά μαθημάτων φιλοσοφίας και θεολογίας και συγγράφοντας μια φιλοσοφική διατριβή με θέμα τον δυτικό εσωτερισμό, αναγορεύθηκε διδάκτωρ Φιλοσοφίας και αντεπιστέλλον μέλος του Τομέα Φιλοσοφίας της Academia Teológica de San Andrés (Μεξικό) υπό την προεδρία του Μητροπολίτη Daniel de Jesús Ruiz Flores (Iglesia Ortodoxa Ucraniana en México). Οι διεπιστημονικές έρευνές του συνοψίζονται στο βιβλίο του Freemasonic Enlightenment in the Context of the Modern and Perfecting Rite of Symbolic Masonry, που εκδόθηκε το 2023 από τον εκδοτικό οίκο Cambridge Scholars στην Αγγλία.