Το ΧΑΪΚΟΥ ή ΧΑΪΚΑΪ είναι ένα είδος παραδοσιακής Ιαπωνικής ποίησης, που ξέφυγε πριν πολλά χρόνια από τα σύνορα της γενέτειράς της για να κατακτήσει σήμερα σχεδόν όλο τον κόσμο. Περισσότερες από 40 χώρες.
Το είδος αυτό αποτελείται από τρεις στίχους με συλλαβές 5-7-5 που, αν και περιορισμένο λεκτικά, αποτελεί ένα ολοκληρωμένο ποιητικό δημιούργημα, και διακρίνεται για τη μεστότητά του. Εμπεριέχει στοιχεία της φύσης, της καθημερινότητας, της φαντασίας, της ομορφιάς πνεύματος και αισθημάτων. Το περιττό υλικό δεν υπάρχει, γι’ αυτό και σαν είδος ποίησης είναι δύσκολο και μοναδικό.
Το ΧΑΪΚΟΥ είναι σήμερα ένα λαοφιλές είδος ποίησης με πολλούς οπαδούς, αλλά δεν είναι πάντοτε γραμμένο με την απόλυτη μορφή του, τουλάχιστον στη Δύση. Δίνει όμως απόλυτες εικόνες ομορφιάς γιατί οι λέξεις που χρησιμοποιούνται είναι αυστηρά επιλεγμένες και πλούσιες, λόγω του περιορισμού του σε 17 μόνο συλλαβές.
Τα περισσότερα ΧΑΪΚΟΥ είναι καθαρά αποφθέγματα, γι’ αυτό και αποδίδουν καθαρά το νόημα και την εικόνα, που θέλει ο ποιητής. Ακόμη εμπεριέχουν αλληγορία, φαντασία και πραγματικότητα με μεγάλη εικονο-πλαστική δύναμη.
ΧΑΪΚΟΥ έχει γράψει κι ο Γ. Σεφέρης, αλλά δεν δημοσιεύτηκαν όλα. Το 1940 μάλιστα, δημοσιεύει σε τετράδια γυμνασμάτων περί τα 16 απ’ τα ωραιότερά του.
Κατά τον Vamagusi Seїchi πρωτοπόρο των σύγχρονων ΧΑΪΚΟΥ, Hai σημαίνει πνεύμα. Η αλήθεια είναι πως αυτό το είδος της ποίησης σε μαγεύει μόλις ασχοληθείς μαζί του με προσοχή. Για να τ’ αγαπήσεις χρειάζεται κόπος και χρόνος. Το να μετράς σε κάθε στίχο 5, 7, 5 συλλαβές δεν είναι κι εύκολο, αφού στις 17 αυτές συλλαβές πρέπει να δώσεις ένα πλήρες νόημα και μια πλήρη εικόνα.
Εγώ, σ’ αυτό το βιβλίο, έδωσα μια άλλη διάσταση με κεφάλαια. Κάθε κεφάλαιο περιέχει διάφορα τρίστιχα που αφορούν και εμπλουτίζουν τον τίτλο.
Βασιλική Μυλωνοπούλου
