Αυτό το βιβλίο αναφέρεται στις Πλαταιές, στα θρησκευτικά και στα θεατρικά δρώμενα που εκτυλίσσονται στον ιερό χώρο των Πλαταιών εδώ και εικοσιπέντε χρόνια.

Η μάχη των Πλαταιών υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική για τον ελλαδικό κόσμο γιατί απέδειξε ότι οι Πέρσες δεν ήταν ανίκητοι και διότι, με τη σωματική, ψυχική και πνευματική ανωτερότητα που επέδειξαν οι ήρωες, διασώθηκαν οι αρχές της ηθικής και τα αρχαιοελληνικά ιδεώδη, τα οποία αποτέλεσαν το υπόβαθρο του μεταγενέστερου ευρωπαϊκού πολιτισμού.

Έτσι, προς τιμήν των ηρώων των Πλαταιών, καθιερώθηκαν τα Ελευθέρια, μία σημαντική εορτή, η οποία διασώζεται μέχρι σήμερα. Η ετήσια δοξολογία για τους πεσόντες ήρωες συντελεί, εκτός των άλλων, στην ενθύμηση και στη διατήρηση της μνήμης Εκείνων που έδωσαν τη ζωή τους για να είναι σήμερα η Ελλάδα ελεύθερη. Με αυτόν τον τρόπο οι ήρωες δεν χάνονται στη λήθη του χρόνου, αποδεικνύοντας ότι οι πολλοί δεν νικούν πάντα τους ολίγους. Η γενναιότητα μόνο από προδοσία νικάται!

Το εν λόγω βιβλίο, εκτός των ιστορικών στοιχείων που παραθέτει, αποτελεί και ένα λεύκωμα για τα θρησκευτικά και τα θεατρικά δρώμενα που τελούνται στις Πλαταιές, σύμφωνα με τα αρχαιοελληνικά πρότυπα προς τιμήν των ηρώων.

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ κ. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΜΑΡΙΝΗ

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑ

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΟΙ ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ

1.1. Το ιστορικό πλαίσιο της εποχής

1.2. Οι εκστρατείες των Περσών

1.3. Η συμπλοκή Περσών-Ελλήνων

1.4. Η μάχη των Πλαταιών

1.5.Κρίσεις και αποτελέσματα από τη μάχη των Πλαταιών

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2

ΤΑ ΔΡΩΜΕΝΑ ΣΤΙΣ ΠΛΑΤΑΙΕΣ ΠΡΟΣ ΑΝΑΜΝΗΣΗ ΤΩΝ ΠΕΣΟΝΤΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΑΠΟ ΤΑ ΔΡΩΜΕΝΑ

3.1. Δοξολογία στους ήρωες (2012)

3.2. Δοξολογία στους ήρωες (2014)

3.3. Δοξολογία στους ήρωες (2017)

ΕΠΙΛΟΓΟΣ

ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

[…] Όσον αφορά στη μάχη των Πλαταιών και στη στρατηγική ικανότητα του αρχιστράτηγου των Ελλήνων Παυσανία διασώζεται ως μοναδική πηγή η διήγηση του Ηροδότου, ενώ οι οποιεσδήποτε άλλες πηγές είναι μεταγενέστερες και εξαρτώνται πάλι από τον Ηρόδοτο.

Έτσι οι διάφορες προσεγγίσεις για τη στρατηγική του Παυσανία εξαρτήθηκαν από την οπτική γωνία που ατένιζε κάθε ερευνητής τη μάχη στις Πλαταιές. Έτσι, ο Glotz θεωρεί τον Παυσανία ως έναν μέτριο στρατηγό, σε αντίθεση με τον Bengtson που τον θεωρεί εξαιρετικό στρατηγό.

Κατά γενικό λόγο οι ελιγμοί του Παυσανία, η ανδρεία, ο οπλισμός και ο πατριωτισμός των Ελλήνων υπήρξαν αποφασιστικοί παράγοντες για τη νίκη, οι δε Σπαρτιάτες, διακρινόμενοι για την πειθαρχία και την αυτοθυσία τους, συνετέλεσαν σημαντικά στη συντριβή του περσικού στρατεύματος.

Γενικά, ιδιαίτερη εντύπωση προκαλεί στους σύγχρονους ιστορικούς το γεγονός ότι στη μάχη των Πλαταιών δεν ε­φαρμόστηκε ουσιαστικά κανένα στρατηγικό σχέδιο ούτε από την πλευρά των Ελλήνων ούτε από την πλευρά των Περσών. Οι Έλληνες διέπραξαν πολλά και σοβαρά λάθη[1], καθώς ο στρατός τους δεν είχε την πειθαρχία που επέδειξε σε άλλες περιπτώσεις και, κατά το μεγα­λύτερο διάστημα, περιορίστηκε σε άμυνα.

Αυτή η ιστορική μάχη υπήρξε ιδιαίτερα σημαντική για την Ελλάδα διότι, χάρη σε αυτήν, η Ελλάδα σώθηκε από την επερχόμενη δουλεία των Περσών και απαλλάχθηκε δια παντός από το φάσμα της βαρβαρότητας.

Επιπροσθέτως, η μάχη των Πλαταιών αποτέλεσε ένα σημαντικό ορόσημο για την ιστορία της ανθρωπότητας διότι, με τη νίκη των Ελλήνων, όχι μόνο σταμάτησε[2] η επιδρομή των Περσών στην Ελλάδα, αλλά διασώθηκαν οι αρχές της ηθικής και τα αρχαιοελληνικά ιδεώδη, τα οποία αποτέλεσαν το υπόβαθρο του μεταγενέστερου ευρωπαϊκού πολιτισμού[3]. Μέσα από αυτή τη μάχη καταδείχθηκε η υπεραξία[4] των πνευματικών και των ψυχικών χαρισμάτων των συντελεστών της έναντι του υλικού-υλιστικού παράγοντα που εκπροσωπούσε ο περσικός στρατός.

Η μάχη των Πλαταιών ήταν ιδιαίτερα σημαντική διότι, επί δύο ολόκληρους αιώνες και μετά, κανένας βαρβαρικός λαός δεν διανοήθηκε να κινηθεί εναντίον της Ελλάδος. […]

 

[…] Στον ιερό αρχαιολογικό χώρο των Πλαταιών, εδώ και εικοσιπέντε χρόνια, έχει θεσπιστεί, κατόπιν της ιδιωτικής πρωτοβουλίας κάποιων ανθρώπων, να τελείται μία δοξολογία για τους ήρωες των Πλαταιών σύμφωνα με την αρχαιοελληνική ιερουργία-ιεροπραξία και κατά τα αρχαιοελληνικά πρότυπα.

--------------------------------------------------------------------------------------------------

^[1]  Βλ. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμ. 49, Εκδ. Οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα 1981, σ. 288.

^[1]  Βλ. Παύλος Δρανδάκης, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 20, έκδ. β΄, Εκδοτικός Οργανισμός «Ο Φοίνιξ» Ε.Π.Ε., Αθήναι, σ. 281.

^[1]  Βλ. Παύλος Δρανδάκης, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 20, έκδ. β΄, Εκδοτικός Οργανισμός «Ο Φοίνιξ» Ε.Π.Ε., Αθήναι, σ. 282.

^[1]  Βλ. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν «Ηλίου», τόμ. 7, έκδ. της Εγκυκλοπαιδικής Επιθεωρήσεως «Ήλιος», Αθήναι, σ. 166.

------------------------------------------------------------------------------------------------

Το ιερουργικό πλαίσιο της τελετής διαφοροποιείται κατά καιρούς και συμφώνως του προγράμματος που καθορίζει ο Ιερουργός και ο διοργανωτής της τελετής. Η ιερή πομπή ξεκινά από τον γήλοφο που βρίσκεται απέναντι από το ιερό. Όταν ξεκινά η πομπή τίθενται κατά τάξη οι ιερουργοί, ο θίασος και το άγημα.

Μόλις τοποθετηθούν οι εντεταλμένοι για την ιεροπραξία μπροστά στο ιερό των Πλαταιών και τελεστούν όλες οι απαιτούμενες εναρκτήριες λειτουργικές πράξεις, η ιεροπραξία ξεκινά με τη φράση του Αρχιερέα: «Εκάς, εκάς οι βέβηλοι» και εκφωνούνται ειδικά λόγια από τον Αρχιερέα που προετοιμάζουν τους παρευρισκόμενους για όλα όσα θα ακολουθήσουν.

Αρχικά αναγιγνώσκονται όσα ονόματα ηρώων διασώθηκαν, εκφωνείται ο Ορφικός Ύμνος προς την Εστία και ακολουθεί ο Ύμνος προς τη Δήμητρα. Στη συνέχεια γίνονται οι χοές που είναι υγρές προσφορές και απευθύνονται κυρίως[5] στους εκλιπόντες, οι οποίες χύνονται από τον Αρχιερέα στο έδαφος. Κατά σειρά ρίπτονται γάλα, οίνος, έλαιο και μέλι.

Έπειτα ακολουθεί η σπονδή στη Νέμεση και ο ανάλογος Ύμνος προς αυτήν. Στη συνέχεια εκφωνούνται οι Ύμνοι προς την Αθηνά, τον Άρη, την Άρτεμη, την Ήρα και τον Δία. Η ιεροπραξία ολοκληρώνεται από τον ανώτατο ιερουργό, τον Αρχιερέα, και ακολουθούν τα καθορισμένα και κάθε φορά διαφορετικού είδους θεατρικά δρώμενα που σχετίζονται με το εν λόγω ιστορικό γεγονός, τα οποία επικουρούνται από διάφορα κείμενα που εκφωνούνται σε ενδιάμεσα χρονικά σημεία των θεατρικών παραστάσεων προς ενημέρωση του κοινού που παρακολουθεί τα τεκταινόμενα. […]

 

---

^[1]  Βλ. Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Λαρούς Μπριτάννικα, τόμ. 49, Εκδ. Οργανισμός Πάπυρος, Αθήνα 1981, σ. 288.

^[2]  Βλ. Παύλος Δρανδάκης, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 20, έκδ. β΄, Εκδοτικός Οργανισμός «Ο Φοίνιξ» Ε.Π.Ε., Αθήναι, σ. 281.

^[3]  Βλ. Παύλος Δρανδάκης, Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 20, έκδ. β΄, Εκδοτικός Οργανισμός «Ο Φοίνιξ» Ε.Π.Ε., Αθήναι, σ. 282.

^[4]  Βλ. Νεώτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν «Ηλίου», τόμ. 7, έκδ. της Εγκυκλοπαιδικής Επιθεωρήσεως «Ήλιος», Αθήναι, σ. 166.

^[5]  Με τις χοές τιμώνται αρκετές φορές και κάποιες θεότητες, όπως οι Μούσες, οι Ερινύες κ.ά.

 

     Ο Σταύρος Χριστοδουλάκης γεννήθηκε την 25^η Ιανουαρίου 1967 στην Αθήνα. Είναι πτυχιούχος της Αρσακείου Παιδαγωγικής Ακαδημίας Ψυχικού από την οποία απεφοίτησε το 1987.

     Αφού εκπλήρωσε τις στρατιωτικές του υποχρεώσεις, άρχισε να ασκεί το διδακτικό του έργο στην Πρωτοβάθμια Δημοτική Εκπαίδευση. Από το 2002 μέχρι το 2005 μετεκπαιδεύτηκε στο Διδασκαλείο Πατρών με εξειδίκευση στη Διαπολιτισμική Εκπαίδευση, το 2005 έλαβε το πτυχίο του από το Τμήμα της Κοινωνικής Θεολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και την παρούσα στιγμή είναι υποψήφιος Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

     Εδώ και χρόνια ο συγγραφέας του παρόντος συγγράμματος αρθρογραφεί σε επιστημονικά και μη περιοδικά που ασχολούνται με την εκπαίδευση, το αρχαιοελληνικό πνεύμα, τη λαογραφική παράδοση διαφόρων περιοχών και τις μαχητικές τέχνες. Από το 1999 είναι μόνιμος συνεργάτης στο ελληνοκεντρικό επιστημονικό περιοδικό ΑΕΡΟΠΟΣ. Από το 2008 ανέλαβε τις διορθώσεις του περιοδικού ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΑΓΩΓΗ, το 2009 επιμελήθηκε, από τις εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας, το σύγγραμμα «ΑΤΤΙΚΟΝ ΥΔΩΡ» και το 2010 επιμελήθηκε το επιστημονικό σύγγραμμα «Ένας Γεωργιανός προσκυνητής στον Βυζαντινό κόσμο του 9^ου αιώνα: ο Άγιος Ιλαρίων ο Γεωργιανός (διδακτορική διατριβή)» από τις ίδιες εκδόσεις.

     Το 2002 εξέδωσε το πρώτο του σύγγραμμα με τίτλο «ΨΗΓΜΑΤΑ ΧΡΥΣΟΥ», ήτοι αποφθεγματικαί ρήσεις αρχαίων Ελλήνων συγγραφέων» από τις Εκδόσεις Γεωργιάδη, το οποίο έτυχε και δεύτερης έκδοσης το 2003 από τις ίδιες εκδόσεις. Το 2006 εξέδωσε το σύγγραμμα με τίτλο «TAE KWON DO, Συμβολή στη μαχητική τέχνη του Tae Kwon Do: προσεγγίσεις και διαστάσεις» από τις Εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας (Λογοσοφία).

     Το 2008 εξέδωσε την ιστορική μονογραφία με τίτλο «Η ΜΙΝΩΙΚΗ ΚΡΗΤΗ, Ο πανάρχαιος πολιτισμός της ελληνικής Μεγαλονήσου» από τις Εκδόσεις «ΑΛΣ Α.Ε.» και το σύγγραμμα «ΓΕΡΑΠΕΤΡΟΣ, Δοξασίες και μύθοι, συμβολή στη Λαογραφία, την Τοπική Ιστορία και την Εκπαίδευση» από τις Εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας. Το 2009, από τις ίδιες εκδόσεις, εξέδωσε το σύγγραμμα «Ο ΒΙΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ, Η ζωή του Ιησού μέσα από αδημοσίευτο φωτογραφικό υλικό από τις Ιερές Μονές και τις Σκήτες του Αγίου Όρους» και από τις Εκδόσεις ΙΑΜΒΟΣ εξέδωσε το σύγγραμμα «ΚΡΗΤΙΚΕΣ ΑΝΤΙΝΑΔΕΣ, Ο Τρόπος Σκέψης και Ζωής των Κατοίκων της Μεγαλονήσου μέσα από τις Μαντινάδες τους». Το 2010 εξέδωσε από τις Εκδόσεις Ν. & Σ. Μπατσιούλας το σύγγραμμα «ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ, Γνωριμία με την αρχαία ελληνική γλώσσα», το 2011 εξέδωσε από τις ίδιες εκδόσεις το σύγγραμμα «ΓΗΤΕΙΕΣ, Λαϊκή θεραπευτική της Κρήτης» και το 2012 εξέδωσε από τις Εκδόσεις Momentum το σύγγραμμα «ΘΕΟΧΑΡΗΣ ΜΙΧ. ΠΡΟΒΑΤΑΚΗΣ, Η ζωή, το Πολιτιστικό του έργο και η προσφορά του στον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία».