Περίληψη
Η Νίκαια της Αττικής (συνοικισμός Νέας Κοκκινιάς) ανήκει στις ιδιότυπες πόλεις που δημιουργήθηκαν μετά την Καταστροφή του 1922, από το 1.500.000 Έλληνες της Μ. Ασίας, του Πόντου και της λοιπής Ανατολής.
Οι συνοικισμοί αυτοί κτίσθηκαν στις παρυφές, κυρίως, των μεγάλων ή μικρών πόλεων, σ’ εκτάσεις άγονες, ακαλλιέργητες, έρημες και εκτός των οικοδομικά, κοινωνικά, εργασιακά και πνευματικά δομημένων πόλεων.
Ο θεμέλιος λίθος του τέθηκε την 18η Ιουνίου 1923 και 6.390 οικογένειες στεγάσθηκαν σε 4.484 παραπήγματα.
Παράλληλα σχεδιάσθηκαν οι δρόμοι που έλαβαν τις ονομασίες τους από τις πόλεις της Ανατολής και με αλφαβητική σειρά. Τα οικήματα του συνοικισμού της Κοκκινιάς ήταν συνολικά 36 τ.μ. για κάθε οικογένεια έστω και πολυμελή.
Το 1923 κατοίκησαν στις νότιες, κυρίως, παρυφές του προσφυγικού συνοικισμού και στα όρια με την ΠαλαιάΚοκκινιά Αρμένιοι πρόσφυγες που μετοίκησαν στην Ελλάδα.
Απότο 1923, ιδρύθηκε στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Κοκκινιάς και νοσοκομείο από την φιλανθρωπική οργάνωση «Νοσοκομεία Αμερικανίδων Κυριών». Το1938 άρχισε να κτίζεται στην περιοχή των Άσπρων Χωμάτων, το νοσοκομείο που ονομάσθηκε Γενικό Κρατικό.
Οι Κοκκινιώτες πρόσφυγες λειτούργησαν το πρώτο θέατρο το 1923 μέσα σε αντίσκοινο και γέμισαν την πόλη από σινεμά.
Η Κοκκινιά - Νίκαια έδωσε πολλούς και αξιόλογους ανθρώπους στα ελληνικά Γράμματα και τις Τέχνες, την Δημοσιογραφία, την Χαρακτική, την Ζωγραφική, στην Πεζογραφία, στην Ποίηση, στην Πολιτική, στο Θέατρο, στον Κινηματογράφο, στις Επιστήμες, στον Εμπορικό και Επιχειρηματικό τομέα.
Τα πρώτα σχολειά λειτούργησαν μέσα στα πλυντήρια ή στα αντίσκηνα. Το 1925 ιδρύθηκε το Γυμνάσιο Αρρένων ως Παράρτημα του Δ΄ Γυμνασίου Πειραιώς.
Το 1923, αποφασίσθηκε να οργανωθεί η πρώτη προσκοπική ομάδα Ν. Κοκκινιάς και το 1937 ιδρύθηκε η πρώτη Ομάδα Ελληνίδων Οδηγών Κοκκινιάς.
Ο συνοικισμός της Νέας Κοκκινιάς ανήκε διοικητικά στον Δήμο Πειραιώς έως τον Δεκέμβριο του 1933. Τον Ιανουάριο του 1934 (Φ.Ε.Κ. 22 ) αναγνωρίσθηκε ως Δήμος Νέας Κοκκινιάς και πρώτος Δήμαρχος εξελέγη ο Στυλιανός Κοραής.
Το 1939 ο Δήμος προκήρυξε διαγωνισμό για την μετονομασία της πόλεως στον οποίον επικράτησε η σχετική πρόταση για ονομασία ΝΙΚΑΙΑ, του Βιθυνού Ιωάννου Μελά, δικηγόρου, βουλευτού και αργότερα υπουργού.
Η πόλη πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος, εκτός των μεμονωμένων εκτελέσεων, την 6η και 7η Μαρτίου 1944 και με την θυσία των παληκαριών της που έπεσαν κατά το ιστορικό Μπλόκο της 17ης Αυγούστου 1944.
Η Νίκαια σήμερα είναι μία σύγχρονη μεγαλούπολη με 93.086 πληθυσμό, σύμφωνα με την απογραφή του 2001 (στην πραγματικότητα φθάνει περί τους 120.000 κατοίκους ). Στην πόλη ήρθαν και κατοίκησαν, κυρίως από τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο και μετά, και άνθρωποι από την επαρχία με αποτέλεσμα να αυξηθεί σε σύντομο χρονικό διάστημα ο πληθυσμός.
Η Νίκαια ανήκει στις Ολυμπιακές πόλεις του 2004.
Ο ‘Αγιος Νικόλαος είναι η Μητρόπολη και ο πρώτος ναός που ιδρύθηκε στον προσφυγικό συνοικισμό της Νέας Κοκκινιάς το 1922 και ακολούθησαν άλλοι επτά ναοί. Ψυχή των θρησκευτικών συναισθημάτων του συνοικισμού ήταν ο Αρχιερατικός Επίτροπος ο από Σεβαστείας Γερβάσιος (κατά κόσμον Ευριπίδης Σουμελίδης) που γεννήθηκε στον Πόντο.
Την 26 – 6 -1967 ορίσθηκε ως Μητροπολίτης Νικαίας ο Γεώργιος Παυλίδης. Το 1990 τον διαδέχθηκε ο Μητροπολίτης κυρός Ιάκωβος Παπαθανασίου – Γκίνης και το 1995, διαδέχθηκε αυτόν ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Αλέξιος Βρυώνης.
Στο βιβλίο περιέχονται ακόμη: Οι μικρασιατικές ονομασίες των οδών της πόλης και η ιστορία τους, οι ναοί με την δική τους ιστορία, καθώς και οι εκλογικές αναμετρήσεις που την αφορούν από το 1926 έως και το 1964 με τα κόμματα και τους αντιπροσώπους τους.